perspectief
‘Anderhalvemetersamenleving’ was het woord van het jaar 2020. Voor 2021 nomineer ik alvast het woord ‘perspectief’. Doorgaans maken nieuwe woorden of samenstellingen de meeste kans, maar met het woord perspectief gebeurt momenteel van alles. Het heeft de betekenis van “zienswijze” – zowel letterlijk als figuurlijk. Van Dale geeft als eerste betekenis “vergezicht” en illustreert dat zo: “Er zit weinig perspectief in zo’n carrière.” In deze laatste betekenis horen we ‘perspectief’ dagelijks in de media terug: iets dat (uitzicht op een) toekomst geeft.
Zoals het voorbeeld uit Van Dale (door het gebruik van het woord “carrière”) al aangeeft, kijken we bij ‘perspectief’ niet naar de korte termijn. Bij ministers en andere pleitbezorgers van het huidige beleid hoor je dat ze het over lange lijnen hebben. Woordvoerders van belangenorganisaties (retail, horeca) en andere criticasters buigen de betekenis naar “oplossing” c.q. “verlossing”, liefst vandaag nog.
een spectaculaire carrière voor een woord
Nu om de betekenis van het woord gestreden wordt tot op het hoogste niveau, is ‘perspectief’ ook het symbool geworden van de tegenstellingen in ons land – en werd het onverwacht tot idioom. Een spectaculaire carrière voor een woord dat tot pakweg een half jaar geleden vooral werd gebruikt in de betekenis van ‘de kunst van het doorzicht’ (Etymologisch woordenboek van het Nederlands, 2005 – 2009).
Ik begrijp ‘perspectief’ als het vermogen om invloed uit te oefenen op het eigen lot. De maatregelen om Corona te bestrijden, slaan ons de middelen daartoe grotendeels uit handen. Nu onze collectieve gezondheid bedreigt wordt, zou je mensen moeten faciliteren in sport & bewegen. Behalve dat het helpt om de weerstand te verhogen, stress te verminderen en wellicht wat af te vallen, geeft het mensen zeggenschap over een stukje van hun leven. Maar verder dan minister Hoekstra die een rondje schaatst met Sven Kramer, komt de regering niet. Corona wordt van pandemie tot endemie, met ons gewicht gaat het precies omgekeerd.
als er plezier is, komt iedereen in beweging
Zoals de meeste gemeentes in Nederland heeft Amsterdam een programma dat bewegingsarmoede en overgewicht onder kinderen op de basisschool moet helpen bestrijden: JumpIn. Ik heb als docent met het naschoolse activiteitenaanbod te maken – plezier in bewegen stimuleren is het voornaamste doel. Ik werk met kwetsbare kinderen. Ze kampen niet zelden met gedragsproblemen, taalproblemen, leerachterstanden, onveilige thuissituaties en armoede. Het leven geeft deze kinderen niet veel. Ik voel het belang van wat ik hen bied, en word door hen aan mijn eigen motto herinnerd: niets spreekt vanzelf. Hun belangrijkste les voor mij: als er plezier is, komt iedereen in beweging.
Gisteravond maakt het kabinet bekend dat buitensporten wordt toegestaan voor mensen tot en met 27 jaar. Het is een eerste stap maar hij komt rijkelijk laat. Terwijl de premier en de voorman van Horeca Nederland een verbaal potje touwtrekken over perspectief, denk ik aan de kinderen. Met alle voorwaarden waaronder het basisonderwijs functioneert, ligt JumpIn al maanden stil.
Deze pandemie kan een keerpunt worden in de strijd tegen overgewicht. Als we de roep om perspectief niet weten te vertalen naar sport & beweging, kampen we jaren na Corona nog met hoge golven zwaarlijvigheid.